Bundan bir sure once is aradigima dair bir post yazmistim, "duyduk duymadik demeyin is ariyorum a dostlar" diye seslenmistim ve de hazirladigim siteye yonlendirmistim sizleri. Bu sitede en son Skoer'in "hala mi" yorumunu okuyunca dedim ki insanlari bir bilgilendirmek lazim nasil gelisiyor burda bu isler:) Hem de buralara gelip calismak isteyen olursa da bilgisi olmus olur...
Efen'm Ingiltere'de ise alim sureci Turkiye'dekinden oldukca farkli gerceklesir. Oncelikle burada calismak icin bir Turk olarak AB vatandasi olmadiginiz icin is iznine ihtiyaciniz var. Is iznine kendin basvurabiliyor musun tam emin degilim, benim simdiye kadar gordugum tum ornekler sizi ise alan sirketin size is izni cikartmasina dayali. Bu hukuksal bir surec oldugundan ve belirli bir maliyete de neden oldugundan ancak buyuk firmalarin yaptigi bir sey, hatta buyukler arasinda da "ugrasamam" yaklasiminda olanlar da az degil. Neden ugras? Cunku size ise aliyorsa, is izni alabilmek icin sizin AB'den basvuran her adaya gore neden ustun oldugunuzu kanitlamak zorunda: Atiyorum "Burcu Turkce biliyor, biz de Turkiye pazarina acilmayi planliyoruz ama Tom Turkce bilmiyor" gibi...AB genelinde egitim seviyesinin ne kadar yuksek oldugu dusunulurse burada is bulmanin "imkansiz" olmasini engelleyen tek sey son zamanlarin modasi "diversity".
Diversity ingilizcede degisiklik anlamina geliyor. Ozel sirketlerin son zamanlarda ozellikle dikkat ettigi bu kavram, hem basvuran adayla arasindaki esitlik, hem de degisik ulke/kulturlerden insanlarla sirketin gelisimine katki acisindan oldukca onem tasiyor.
Simdi belirli bir "ihtimal yuzdesi"nin nedenini ortaya koydugumuza gore gelelim surece: Surec once "online application process"le basliyor. Bu buyuk firmalarin web sitelerinde basvuru bolumleri var, bu bolumlerden adres vb detaylariniza ek olarak egitim gecmisiniz, is deneyiminiz, genel yetenekleriniz vb bilgileri girmeniz isteniyor. Ayrica her firmanin kendine ozgu sorulari var, ornekler:
- Bu pozisyonu secmekteki nedenleriniz? Motivasyon kaynaginiz? vb (bu cok genel, nerdeyse hepsinde var)
-Hayatta size gore en buyuk basariniz / hataniz?
-Takim calismasi, liderlik vb yaptiginiz bir deneyiminiz?
-Belirli bir ticari katkiya neden oldugunuz bir durum?
-Yeni bir yetenek edindiginiz bir durum ve nedenleri?
vb vb bir suru sorular...Bu sorularin hepsi bir arada olmasa da degisik kombinasyonlar seklinde onunuze geliyor. Genelde sirket basina 5 soru dusunun ve sorular genelde farkli formatlarda soruldugu icin de ayni cevabi copy-paste usulu ordan oraya gecirmek cok akillica bir is degil acikcasi. Bu nedenle pasa pasa soylenmeden oturup duzgun cevaplar yaziyorsunuz, bu size sunulan bir firsat ve iyi degerlendirmelisiniz. Bu asamaya katilan binlerce insan oluyor, 8-10 bin kisi arasindan nasil siyrilabilirim denemesine hosgeldiniz, kolayliklar gelsin efen'm:)
Bu asamada verdiginiz her bilgi oteki asamalara gecmeniz sayetinde yuzunuze vurulacak 10365 kere, o yuzden "aman da ben hikaye yazarim beee" demeyin, yutmazlar! Siz oraya yazarsiniz ufurukten teyyare cafcafli bir hikaye, sonra yuz yuze mulakatta bir cumleniz de aksi bir sey soylersiniz aninda farkedilir durum...Bu yuzden boyle ucuz numaralara kalkismak cok zaman kaybettirici (o hikayeyi uydurmak icin harcayacaginiz zamani ve sonrasinda toparlamak icinki zamani dusunurseniz) ve de ayni zamanda tehlikeli...Bir de eger size is teklif edilirse burda yazan her sey teker teker kontrol ediliyor, mesela bir stajda sunu sunu yaptim demissiniz, arayip soruyorlar "bu cocuk gercekten yapti mi boyle bir sey" diye, "amannn oldu artik" dediginizi duyar gibiyim fakat dogru bunlar, ise giren arkadaslarimdan biliyorum, o nedenle aklinizda olsun...
Gelelim ikinci asamaya: Online basvuruda binlerce kisi arasindan siyrilmayi becerirseniz sirada ya sirketle ilgili test var ya da online psychometric test. Sirketle ilgili testi cok yerde gormedim ama karsilasabilirsiniz, degisik durumlar sunuluyor, coktan secmeli cevaplar var, yanitliyorsunuz.
Pyschometric testse hemen hemen her sirkette var, "verbal" ve "numerical" olmak uzere ikiye ayriliyor. Sozel testte daha cok paragraf sorulari oluyor, bu isin kolay kismi...Sayisal testteyse grafik ve data analiz sorulari oluyor ki zamana karsi yarisirken oldukca zor. Atiyorum veriyor adam size japon yeni, dolar ve sterlin kurlarini, diyor ki Tom gitmis japonyadan yen almis da su kadar amerikada bozduracak da acaba sterlin uzerinden ne kadar kar eder. Burda da hesap makinesini kullanim hizi oldukca onemli. Hizli hizli okuyup hesaplamaniz gerek, bazi sorulari baktiniz yapamiyorsunuz gecmeniz gerek...Kimse zaten sizden 100% dogru yapmanizi beklemiyor, her sirketin degisik orani var, hatta her departmanin...Belki satis icin 50% uzeri kabul ediyorlar da finans icin 60% ustu istiyorlar. Bu oranlari salliyorum da boyle degisiklikler oluyor cidden.
Burda da matematik zekasi yuksek arkadaslarinizi yaniniza alip hayli yuksek sonuclar almayi dusunebilirsiniz belki ama sonradan cogu sirketin yuzyuze yapilan gorusme oncesi bu testi tekrarlattigini unutmayin. Siz en iyisi bu belesci yontemleri kafanizdan sokup atin:) en guzeli bu:)
Bu testleri de gecerseniz sizi arayip ilk gorusmeye cagiriyorlar. Eger UK disindaysaniz genelde telefon uzerinden olur gorusme, bu durumda da ozellikle yavas konusurlar ve yuz yuze olandan farkli olmamasini saglamaya calisirlar, dezavantaj yaratmasin bu durum diye. Ama bence vucut dilini dusunursek yine de dezavantaj bir durum. En guzeli yuz yuze gorusmek. Bu gorusme "competency based" olur genelde, yani genel yeteneklerinize yonelik. Basvurunuza verdiginiz ornekleri tekrardan anlatmanizi ve ayrintili bir sekilde aciklamanizi isteyebilirler ya da baska sorular sorabilirler, alakasiz sorular da sorabilirler "sizce dunyanin en buyuk sorunu su anda ne" gibisinden. Basvurunun uzerinden tekrar tekrar gitmek hazirlik acisindan onemli, ayrica sirketlerin web sitesinde bu ilk gorusmeler icin ipuclari vardir kariyer bolumlerinde, ne tarz sorular sorduklarini falan anlatan bunlar iyice incelenmeli.
Bu asamaya da yaklasik bir 100-200 kisi kaliyor sanirim. Bunu eger gecerseniz son asamaya geliyorsunuz: Assessment Centre. Bu bir gun veya iki gune yayilan bir asama. Bu surede sirketin misafiri oluyorsunuz ve kucuk oyunlar oynuyorsunuz. Televizyondaki "Apprentice" programini cogu kisi biliyordur, bu programdaki gibi oyunlar var. Neler olabilir bu asamada?
Ek bir competency mulakati, teknik mulakat (iste kullanilacak bilgilere dair), case study (size verilen bir senaryoyu analiz etmeniz isteniyor, genelde problemi tanimlama, cozum bulma ve sunum olarak), grup study/discussion (burda 4-6 kisi bir masada oturup bir durumu tartisip cozum buluyorsunuz ve cevrenize oturan gozetmenler de size not veriyor), rapor yazma, sunum yapma...Simdilik aklima direkt gelenler bunlar...Bunlarda hep size notlandiran 2-3 kisi oluyor firmadan, son olarak da butun notlar bir araya getiriliyor ve ise alinip alinmayacaginize karar veriliyor.
Genelde firmalar "bir yerde kotu yaparsinzi diger yerden kurtarirsiniz hic muhim degil" tadinda konusuyor ama ben pek inanmiyorum buna. Rekabet cok buyuk ve en ufak hatanizda kaybediyorsunuz. Bu assessment centre.lar surekli yapiliyor yil icinde, katilan 6 finalistin hepsini de alabilirler, hicbirini de almayabilirler, tamamen firma yetkililerine kalmis. Bunlarin maliyeti buyuk oluyor tabi, mesela bazen ingilteredeki firma tutuyor hollanda'da duzenliyor, 2 gunluk assessment centre, 5 yildizli otelde konaklamanizi sagliyor, boyle sosyetik yemekler falan, kendi kendine insan "bu kadar maliyet varsa kesin almaya niyetleri var" diye dusunuyor, nitekim yaniliyor:) Bu firmalar gercekten "buyukler" ve bu maliyet onlar icin hicbir sey degil. Bu yuzden tamamen emin olmadiklari insana kesinlikle is teklif etmiyorlar.
Surec iste boyle bir sey burda, cok fazla basvuru oldugu icin ve bunlarin hepsini gozden gecirmek elemek cok uzun surdugu icin genelde firmalar bir sene arayla ise alim sureclerini baslatiyorlar. Mesela cogu banka su anda 2007 senesi icin basvurulari kabul ediyor, bu surecin sonuclanmasi genelde 4-5 ayi buluyor, sonrasinda is izninizin de alinmasiyla beraber temmuz-eylul gibi ise basliyorsunuz. Ama bazilari daha erken davraniyor, teklifi kabul eden adaylari ara donemlerde de ise baslatiyor, firmadan firmaya degisiyor acikcasi...Basvurular genelde kasim sonu gibi kapaniyor, ama eger istedikleri gibi iyi adaylari bulamazlarsa sureci kapatmayip devam ettiriyorlar. Ben gecen sene bu devam edenlerden 3 tanesine basvurup final asamasina kadar gelmeyi basardim ama final asamalarindaki kucuk hatalardan dolayi simdi "hala" is ariyor malesef. Aslinda cok da malesef bir durum degil cunku cok iyi deneyim oldular, Turkiye'de boyle bir surec olmadigi icin hic bilemiyordum nasil davranacagimi, beni neler bekledigini...ogrenmis oldum:) Simdi bu deneyimlerle beraber tekrardan deniyorum sansimi:)
Zorlu ve uzun bir surec olacak ama hemen oylesine bir ise baslamaktansa gec ama iyi bir noktadan baslamayi tercih ediyorum ben sahsen...Hayirlisi diyorum artik baska bir laf kalmiyor diyecek:)
Bu kadar uzun yaziyi okuduysaniz da tebriklerimi sunuyorum, iyi de aksamlar dilerim efen'm.)
22 comments:
amaniiiin.....
ay canim yazik sana ya.
bosver ingiltereyi, sana burda restoran acalim.
saka bi yana da, kafayi yeme oralarda. cok buyuk avantajlarin var, onlari iyi kullan. belki okul sonrasi 1-2 staj yapman daha iyi olur, onlar da fena kazanmiyor ustelik. benim sevdicek oyle suresiz kontrat imzaladi, ordan biliyorum.
audit'e filan da sakin kayma aman, benden soylemesi.
operim simdilik.
Kivanc, yaaa:)))
Fakecim, ne demisler no pain no gain:) bu kadar ugrasa degecek firsatlar olmasa zaten hic harcanmaz onca saat...stajlar guzel ama onda da mezun oldun hala neden staja basvuruyorsun aciklamasi var ve de bu asamalarin hepsi staj icin de gecerli...work experience.lar var, onlar guzel, bakalim deneyecegim sansimi:) Audit istemiyorum canim ben zaten duydum kac kisiden:)
Burcu,
Ciddiye alip uzun uzun aciklamassin butun islemi ya guldurdun beni. Dedigin gibi no gain no pain. Arti yabanci olarak is aramak ulkenin vatandasindan eksi olarak is aramakla es anlamli. O yuzden insanlar ne derse desin. Bosver... Nasil olsa dogrusunu sen ve bunu yasayanlar bilir ;)
:)) Ycurl yaa yanlis mi anlasildi ben oyle yazinca ki?
Ben tepkisel bir sey yazmak istemedim, zaten aklimdaydi, bir oturup yazayim anlatayim ilginc burda bu isler diye, oyle de yorum gorunce hadi dedim vakti gelmis:)))
Yoksa takmiyorum kafama valla takmaya kalkinca isin icinden cikamiyorsun malesef :/
BURCUK VALLA zormus....
allah yolunu acik etsin ve guzel bi is bul tez elden ..
is bulursan sen artik hep orda kalirsin , donmezsin turkiye ye
:)))
torpil koysana araya ! yok mu tanıdık odacı çaycı fln ? ben bi' soruşturayım, hallediversinler yahu !
bu devirde sınav mı kalmış ? organize işler.
[hehe her yerde türküm, her zaman türküm]
Yahu tekrardan bir okudum, cidden tepkisel gibi olmus, tabi dogal bir tepki var ama oyle bozulma falan yok yani yanlis anlasilma olmasin sakin...dedigim gibi benim aklimda vardi zaten, gorunce bir zamani geldi dedim:)
Vintage zor ama degecek umarim:) turkiyeyle baglantisi olan sirketlere basvuruyorum zaten, burda kesin kalma gibi bir niyetim yok:) guzel dileklerin icin tesekkurler:)
Ferhatt:))) yahu bosuna mi yazdik bu kadar yazi aaaa ahaha:)))
burcu valla benim kendi bloguma yazicaim seyleri sen yazmissin.bravo :)
kac yere basvurdun :)
ben de is bulamadim daha ingilterede :(
burcuk, baya zor bir surecmis aslinda. ama gercekten iyi tecrubeler edinilir bu surecte. birde sunlar var. basvurdun mu?
http://www.bechtel.co.uk/opportunities/
Ben yakında bir işe alım süreci özetleyeceğim, tam 6 ay 1 gün süren, 18 farklı kişiyle 24 interview içeren (6'sı yurt dışında olmak üzere, hem de İngiltere'de) ve sonucunun tuhaf bir şekilde son bulduğu... Uluslarası çok büyük bir markaya olan yaklaşımın değişecek, emin olabilirsin. Sadece biraz kafamı toparlamak istiyorum önce. Bak, yine sinirlerim tepeme çıktı...
burcuuuu sen buraya gel hadi artikkk..
ya burasi da guzel tatlim...ama dur ben perilere soyliyeyim de hemencecik sooollleee sana super bir is firsati yaratalim....
canim..sansin yaver gitsin..fingers crossed..
oralarda tanıdıgım çok blair ahbabım olur birçok şirketle alışverişim dialogum resmi dairelerde adımı söylemen yeterli hemen alırlar işe seni:PPP
Allah sana gurbet ellerde sabır ne zormuş yaa insallah istedigin gibi bir iş bulursun:)))
Suheyl, hepimize kolayliklar ve de sabir diliyorum:)) ben daha 3-4 yere ancak basvurabildim, surekli ugrasiyorum da cok zaman aliyor iste:/ neyse ama zaten ortalama bulma suresi 6-8 ay arasinda degisiyor diyorlar:/
Umama, dogru soyluyorsun, gercekten de tecrube oluyor, zaten tecrube edindikce basari sansin daha cok artiyor. Verdigin adres icin cok tesekkurler, cok etkileyici ama malesef is izni istiyorlar:( cok sag olasin yine de:)
Alper, ya nasil hayal kirikligi oluyor di mi:( sinirlenilmeyecek gibi degil valla:( merak ettim noldu, bekliyorum yazini:) bu arada ne zaman geliyorsun sen? var mi bir gelisme?
Zeynep, periler is basina gectiyse benim de bulmam kolaylasti artik ohh:))) cok sag ol canim:)))
Mustafa, cok tesekkurler guzel dilekler icin:)
Ah Burcukcugum pek guzel dile getirmissin, bir de o her bir basvurdugun ise gore ayri yazilan Covering Letter'lar, CV'ler.CV yazmak bile bir sanat, pek cok yer bundan ekmegini yiyor. Head Hunter'lar, orada calisan yeni yetme isini bilmeyen calisanlar...Bu liste uzar...O hala mi is bulamadin diyen arkadas da pisman olmustur herhalde :) Tanidigim var diyenler ciddi iseler bir adim one ciksinlar, cunkuuu tum bunlarin yaninda tanidiginiz varsa ve ust makamlardansa aynnneeeen hamili kart yakinimdir olayi gecerlidir! Hatta ve hatta sizden is basvurularinda 2 ya da 3 referans adi, sani, telefonu vs istenmektedir, bizzat telefon acilip da sorulmaktadir.
Dilekcim dogru soyluyorsun cover letter.lar da cok feci cidden, aslinda onlar daha da kotu cunku daha az yerin var kendini anlatabilecegin:/
Bu arada o "hala mi" diyen arkadasa da bozulmadim zaten, tekrar tekrar soyluyorum, yanlis anlasilma olmasin:)
yaa burcuk gel biz seni işe alalım... bi şi yapalım yani, nedir bu. daraldım oturduğum yerde. illa mı kendini ispat pazarlama gerekiyo, biz el atalım, "hamili kart yakinimdir" falan... ben mesela "beni burcuk besliyo" diyebilirim. hatta sizden "ready steady cook" tadında bi programa yapımcı da olur (bunun blogu da olur aslında:)).
ferhatt'a aynen katılıyorum, acaba patronun oğlunu/kızını tavlayıp işi dolandırmadan halletsek mi? nihayetinde burcuk kızımız vasıflı bir insan, boşa da gitmez :)
:)))
Deryikcim sag ol destegin icin, ugrasicaz olucak yaa napalim, sonra da iyi ki ugrasmisim dicem umuyorum ki, diyemezsem de canimiz sag olsun, en azindan ben elimden geleni yaptim derim:)
plogumda bir yarışma düzenledim gel sende katıl olur muu(:
hehe:::))
tez çalışmam için kaynak araştırması yaparken bloguna rastladım ve çok hoşuma gitti..yazın akıcı ve orjinal.ilk fırsatta yazılarrını okuyacağım.şimdilik kolay gelsin bu arada umarım iş bulmuşsundur.
başarılar...
Post a Comment